เหล็กเส้นกลม (Round Bars) หรือ เหล็ก RB คือ เหล็กที่มีภาคตัดขวางเป็นรูปวงกลม ผิวของตัวเหล็กมีความเรียบ เกลี้ยง ไม่มีปีก หรือลูกคลื่น เหล็กเส้นกลมตามมาตรฐานของอุตสาหกรรม คือ มอก.28/2559 , 32/2532 เส้นผ่าศูนย์กลางของเหล็กเส้นกลมจะอยู่ที่ 6 มิลลิเมตร ไปจนถึง 34 มิลลิเมตร โดยความยาวมาตรฐานของเหล็กเส้นกลมจะอยู่ที่ 10 และ 12 ซึ่งคุณภาพของเหล็กเส้นกลมที่เป็นที่รู้จักคือ SR24
เหล็ก SR24 (Steel Round 24) หรือเหล็ก SR24 คือ เหล็กเส้นกลมที่เป็นไปตามมาตรฐาน มอก. 20-2559 ซึ่งตัวอักษรย่อ SR หมายถึง Standard Round Bar ที่เป็นมาตรฐานของเหล็กเส้นกลม ส่วนตัวเลข 24 เป็นตัวบ่งบอกว่าเหล็กชนิดนี้มีความต้านทานแรงดึง ณ จุดครากไม่ต่ำกว่า 24 กิโลกรัม/ตารางมิลลิเมตร
เหล็ก SR24 หรือเหล็กเส้นกลม SR 24 เหล็กชนิดนี้จะเหมาะสำหรับการใช้งานกับการก่อสร้างขนาดเล็ก ถึงการก่อสร้างขนาดกลาง เช่น การสร้างที่อยู่อาศัยในรูปแบบของอาคารพาณิชย์ , การสร้างสำนักงาน , การสร้างที่อยู่อาศัยตัวบ้านเรือน งานก่อสร้างสาธารณะเพื่ออำนวยความสะดวก เช่น การทำสะพาน , ทำรั้ว , พื้นถนน รวมถึงวัสดุปกรณ์ในการเกษตรอีกด้วย
เหล็กเส้นกลมสามารถแบ่งเป็น Round Bar (RB) ย่อย ๆ ได้ดังนี้
RB6 เหล็กเส้นกลม 2 หุน : นิยมใช้ทำปอกเสาและปอกคาน เหล็กเส้นกลม 2 หุน จะเหมาะสำหรับงานก่อสร้างที่ไม่ได้รับแรงมาก
RB9 เหล็กเส้นกลม 3 หุน : เหล็ก RB9 เส้นกลม 3 หุนจะมีลักษณะการใช้งานที่เหมือนกับ RB6 เหล็กเส้นกลม 2 หุน คือ เหมาะสำหรับงานที่ไม่ได้รับแรงมาก
RB12 เหล็กเส้นกลม 4 หุน : เป็นเหล็กที่นิยมใช้กับงานกลึงหัวน็อตต่าง ๆ และมักถูกใช้สำหรับงานเหล็กเสริมคอนกรีตเพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กับโครงสร้าง แต่เหล็ก RB12 ไม่ควรนำไปใช้กับงานยึดเกาะปูน เนื่องจากผิวของเหล็กมีความเรียบมนทำให้เหล็กชนิดนี้อาจเกาะปูนได้ไม่ดีเท่าที่ควร
RB19 : เหล็กเส้นนี้นิยมใช้กับงานเพื่ออำนวยความสะดวก ซึ่งส่วนใหญ่นิยมใช้กับการทำถนน
RB25 : เหล็กเส้นกลมที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 25 มิลลิเมตร เหล็กชนิดนี้เหมาะสำหรับงานที่ต้องการรับแรงและน้ำหนักมาก ๆ เหมาะสำหรับใช้ในการยึดโครงป้ายที่มีขนาดใหญ่
ขนาด |
เส้นผ่าศูนย์กลาง /มม. |
พื้นที่ตัดขวาง / ตร.มม. |
มวล / กก./ม. |
RB 6 |
6 |
28.30 |
0.222 |
RB 8 |
8 |
50.30 |
0.395 |
RB 9 |
9 |
63.60 |
0.499 |
RB 10 |
10 |
78.50 |
0.616 |
RB 12 |
12 |
113.10 |
0.888 |
RB 15 |
15 |
176.70 |
1.387 |
RB 19 |
19 |
283.50 |
2.226 |
RB 22 |
22 |
380.10 |
2.984 |
RB 25 |
25 |
490.90 |
3.853 |
RB 28 |
28 |
615.80 |
4.834 |
RB 34 |
34 |
907.90 |
7.127 |
เหล็กเส้นกลมที่เลือกใช้จะต้องมีลักษณะภาคตัดขวางเป็นรูปวงกลมผิวที่เรียบเกลี้ยง ไม่มีรอยปริ หรือรอยแตก
เส้นผ่านศูนย์กลางและน้ำหนักของเหล็กเส้นกลมจะต้องตรงตามที่มาตรฐานกำหนด เช่น หากเลือกซื้อเหล็ก SR24 ขนาด 12 มิลลิเมตร เมื่อทำการวัดเส้นผ่าศูนย์กลางจะต้องได้ 12 มิลลิเมตร
เมื่อนำเหล็กเส้นกลมมาดัดโค้ง งอ ตัวเหล็กจะต้องไม่เกิดการแตกหักได้ง่าย
เหล็กเส้นกลมทั้งเส้นจะต้องไม่มีสนิมเกาะอยู่บนผิวเหล็ก 0.888 กก./มม. มีพื้นที่ตัดขวางอยู่ที่ 113.10 ตร.มม.
มีเครื่องหมาย มอก. (มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม) รองรับ
มีภาคตัดขวางเป็นรูปวงกลม ผิวเรียบเป็นเนื้อเดียวกัน ไม่ขรุขระ
มีชั้นคุณภาพคือ SR24 ซึ่งเป็นตัวบ่งบอกถึงความสามารถในการรับแรงดึงที่จุดครากไม่ต่ำกว่า 2,400 กก./ตร.มม.
มีหลายขนาดตั้งแต่ RB 6 – RB 34
มีภาคตัดขวางเป็นรูปวงกลมเหมือนเหล็กเส้นกลมแต่แตกต่างกันตรงที่ผิวของเหล็กข้ออ้อย จะมีลักษณะเป็นบั้งในระยะที่เท่า ๆ กันทั้งเส้น
มีความสามารถในการยึดเกาะกับปูนได้ดีกว่าเหล็กเส้นกลม
ชั้นคุณภาพของเหล็ก คือ SD30 , SD40 และ SD50 หมายความว่าเหล็กข้ออ้อยสามารถรับแรงดึงที่จุดครากไม่ต่ำกว่า 3,000 กก./ตร.ซม. , ไม่ต่ำกว่า 4,000 กก./ตร.ซม. และ ไม่ต่ำกว่า 5,000 กก./ตร.ซม. ตามลำดับ
ขนาดของเหล็กข้ออ้อยมีตั้งแต่ DB10 – DB32
ที่มา